-3-8-2طبقه بندی پارکهای شهر ی:
اجاره اتوبوس پارک شهری شامل تمام پارکهای تفریحی می باشند که به مناطق مختلف شهر(مقیاس شهری) خدمات ارائه می کنند. پارکهای شهری بر اساس مقیاسهای مشخص به 4 گروه زیر تقسیم می شوند:
پارکهای شهر در مقیاس همسایگی
پارکهای شهر در مقیاس محله
پارکهای شهر در مقیاس ناحیه
پارکهای شهر در مقیاس منطقه
-1-3-8-2پارکهای شهر در مقیاس همسایگی:
به پارگی گفته می شود که در یک واحد همسایگی قرار داشته و دارای مساحتی کمتر از نیم هکتار بوده و ارتباط پیاده طبق استاندارد برای کودک 9 ساله از دورترین نقطه واحد همسایگی تا پارک به معیارعددی از قدم بیانجامد و در مسیر طی شده نباید از خیابان سریع رو عبور کند.
-2-3-8-2پارک شهری در مقیاس محله:
اجاره اتوبوس به پارگی گفته می شود که در یک واحد«محله» قرار داشته و مساحت آن دو برابر مساحت پارک در مقیاس همسایگی بوده و ارتباط پیاده برای کودک 9 ساله از دورترین واحد تا پارک نیز به حدود دو برابر معیار همسایگی برسد و در مسیر طی شده می تواند از خیابان کندرو عبور کند.
-3-3-8-2 پارک شهری در مقیاس ناحیه :
به پارگی گفته می شود که در یک «ناحیه» قرار داشته و مساحت آن تا چهار برابر مساحت پارک در مقیاس محله بوده و ارتباط پیاده طبق مشخصات برای ساکنین از د ورترین نقطه واحد ناحیه تا پارک به ضریبی از دقیقه می رسد و در مسیر طی شده، می تواند از دسترسی های مختلف عبور کند.
-4-3-8-2پارک شهری در مقیاس منطقه:
اجاره اتوبوس به پارگی گفته می شودکه در یک «منطقه » قرار داشته و مساحت آن حداقل دو برابر اندازه حداکثر پارک در مقیاس ناحیه در نظر گرفته شود و طبق استاندارد مراجعه کننده می تواند از دورترین نقطه منطقه با وسیله نقلیه در مدت زمانی از یک چهارم ساعت یا بیشتر، خود را به پارک مزبور برساند.
-4-8-2طبقه بندی گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور :
1ـ پارکهای محله ای شهری
2ـ پارکهای منطقه ای شهری
3ـ پارکهای بسیار بزرگ
4ـ پارک های حاشیه ای
5ـ فضای سبز
6ـ فضای سبز تزئینی
7ـ فضاهای ربط دهنده
8 ـ کمربند سبز
9ـ باغهای شهری
-1-4-8-2پارک محله ای :
اجاره اتوبوس پارکهایی می باشند با وسعت کم و قابلیت دسترسی زیاد بیشتر به صورت پیاده ، استفاده کنندگان این پارکها را خردسالان و افراد مسن تشکیل می دهند . تجهیزات این گونه پارکها نیز در این جمعیت برنامه ریزی می شود. این پارکها توسط شهرداریهای مناطق ، ساخته می شوند. پارکهای عمومی محله ای عمومی در داخل شهرها به طور معمول بیش از یک هکتار گسترش ندارند . ولی گاهی بین 1000 متر مربع کمتر از 5000 متر مربع نیز بعلت فقدان زمین این گونه پارکها ساخته شده اند. معمولاً تجهیزات این پارکها عبارتند از : زمین بازی برای کودکان 10 سال، بخشهای اختصاص یافته برای استراحت، کف پوش چمنی و تعدادی درخت سایه انداز
-2-4-8-2پارک های منطقه ای شهری :
اجاره اتوبوس وسعت این پارکها از 2 تا 16 هکتار متفاوت است . منطقه شهری بخشی از شهر است با ساختمانهای همگن و خدمات لازم برای زیست جمعیت اسکان یافته در آنها. عملکرد پارک های منطقه ای شری عبارت است از ایجاد تنوع و فاصله بین ساختمانهای عادی شهری و تمرکز فضای سبز بین انها جهت تغییر بیعی هوای آلوده در جایی که تراکم جمعیت بیشتر و ساختمانها فشرده تر باشند پارکهای منطقه ای شهری به عنوان یک چشم انداز سبز اهمیت و نقش موثری پیدا می کنند. این پارکها دارای زمینهای بازی برای کودکان، بخشهایی برای استراحت خردسالان و بزرگسالان، کتابخانه و سایر خدمات عمومی است.
-3-4-8-2پارکهای حاشیه ای (پارکهای خارج شهر) :
اجاره اتوبوس پارکهای حاشیه ای به طور معمول وسعتی بین 1000 -500 هکتار دارند. سطح پارکهای خارج از شهر را باید حداقل 5/1 تا 5/2 برابر مجموع فضای سبز درون شهر ( تقریباً 10 تا25 متر مربع برای هر نفر) در نظر گرفت. عملکرد این پارکها عبارت است از : تفرج و استفاده از فراغت، تحدید حدود شهر، جبران کمبود فضای سبز در نقاط متراکم.
-4-4-8-2باغچه ها ، نوارهای سبز، کرتها و باغچه های جلو منازل
این نوع فضای سبز برای تقسیم ترافیک ایجاد می شود و به همین دلیل آرایش و ساختن آنها باید در این جهت برنامه ریزی شود. دقت، نظم و فرم و تجمع این نوع باغچه ها جدا از بالا بردن سطح زیبایی کارآیی آنها را نیز می تواند افزایش دهد . عرض این گونه فضاها نباید کمتر از 2 متر باشد . باغچه های جلوی منازل نیز از 2 تا 4 متر قابل ساختند.
-5-4-8-2کمربندهای سبز
1- ساخت این کمربندها در پیرامون شهرها نقشهای زیر را ایفاء می کنند.
2- جلوگیری از انهدام زمینهای قابل کشت حومه در اثر گسترش شهرها
3- تصفیه و تلطیف هوای شهر و غربال باهای ورودی شهر
4- استفاده معقول و مفید از آبهای سطحی زمین
5- جلوگیری از گسترش بی رویه شهر بهره برداری اقتصادی با بازدهی مفید از سرمایه گذاری انجام شده
-9-2سیر تحول معماری منظر
بررسی و مطالعه در مورد چگونگی پیدایش منظر و پارک و تحول و تبدیل آن به فضاهای گردشی و تفریحی سالم برای عموم مردم مستلزم نگرشی به گذشته و بررسی پارک در طی 6 دوره به ترتیب زیر می‌باشد:
1- باغهای دوران باستان
2- باغهای قرون میانی
3- باغهای رنسانس
4- باغ و پارک در قرن 18
5- پارک در قرن 19
6- پارک در قرن 20.
-1-9-2باغهای دوران باستان
الف: دروان باستان، بین‌النهرین (3500 سال قبل از میلاد) رابطه ستایش‌آمیز با طبیعت
- زمین به عنوان زمین- مادر
– احترام به محیط طبیعی و تقدیس آن
– آب عنصری برای تولید و بقاء
– تجلی این اعتقادات در باغهای معلق بابل
ب: دوران باستان، مصر (3500 سال قبل از میلاد) الهام از طبیعت و آمیختگی معماری با آن
- طراحی باغها تحت تأثیر فاکتورهای اقلیمی و محیط
– سیستم باغسازی به صورت باغهای کشاورزی
– باغها، قطعات مسطح با دیوار بلند و گیاهان کاشته شده منظم
– الگوی مشخصی برای باغسازی در غرب.
ج: دوران باستان، یونان (قرن 5 قبل از میلاد تا قرن 4) طبیعت به عنوان مکانی مقدس
- نظم هندسی معماری در نظم طبیعت ادغام شد
– شیوه معماری در بستر طبیعت به فضا ابعاد و مضامین نمادین بخشید.
– بر مبنای تفکر راسیونالیستی، شهرها به عنوان ملاک زیبایی شناخته شدند.
– باغسازی بعد از اسکندر اهمیت یافت و با غلبه رومیان توسعه یافت.
د: دوران باستان، روم (اواخر قرن 4 قبل از میلاد تا قرن 5) اجاره اتوبوس بهره‌وری از طبیعت- ساخت ویلا- باغ و توانایی تکنیکی و صحنه‌آرایی و ارتباط با طبیعت
- طبیعتی مورد ستایش بود که حضور انسان در آن حس می‌شد.
– زیبایی، در رابطه با سودمندی قرار داشت.
– نوسازی در منظر طبیعی با کاشت متقارن درخت همراه بود.
– فرم‌های هندسی برای المان‌های طبیعی نظیر هرس درختان رواج یافت.
– در ویلا- باغ عناصر معماری نظیر آب، مجسمه و گیاهان هرس شده شکل می‌یافتند.
ه: اجاره اتوبوس دوران باستان، ایران (قرن 5 قبل از میلاد تا قرن 7) باغ بهشت و باغ شهر با نماد خنکی و حاصلخیزی منشأ هستی و آفرینش و عامل تسلط بر دنیای بیرونی
- مانند تمدن بین‌النهرین باغ تصویری از جهان جاودانه بود و نظم هندسی باغ ایده جهان را تداعی می‌کرد.
– باغ- بهشت نمایانگر یگانگی آسمان و زمین بود.
– نظم هندسی باغ از اصل تقارن پیروی می‌کرد.
– کاشت درختان به صورت منظم بود.
– در دوران ساسانیان، باغ به تصوری که از جهان آفرینش وجود داشت و با دو محور عمود بر هم و کوشکی در وسط، به چهار قسمت تقسیم می‌شد.
-2-9-2باغسازی در قرون میانی (قرن 5 تا 15)
اجاره اتوبوس تمایز بین فرهنگ غرب و شرق آشکار شد و در غرب ترس از طبیعت شکل گرفت. از این رو معماری شهرها به درون حصارها در منظر طبیعی پناه برد.
الف: قرن 5 تا قرن 11: جنگ و خونریزی و گرایش به ایزوله شدن
- منظر دوران روم از بین رفت.
– سیستم آبیاری رها شد.
– زمین بایر افزایش یافت.
– شهرها مجدداً شکل گرفت و صنایع توسعه یافت.
– ضرورت دفاع از فضاهای باز محل زیست، به وسیله معماری حصارها مطرح شد.
ب: قرن 11 به بعد: ایجاد نوعی بی‌اعتمادی نسبت به طبیعت
– باغها در یک فضای بسته درونی همراه با قطعات کشاورزی به وجود آمد.
–اجاره اتوبوس منظر این دوره با معماری قلعه قابل توصیف است.
ج: باغهای اندرونی خلفای بنی‌امیه در اندلس: (قرن 8 تا قرن 15، اسپانیا در این زمان پلی بود بین غرب و شرق)
- در باغهای این دوره دو گرایش عمده غالب بود:
1- شیوه باغسازی قرن میانی
2- شیوه باغسازی دوره باستانی ایران و روم
- در ترکیب فضایی باغها عمدتاً از سنت رومی و شکل پاسیوهای مغربی استفاده می‌شد و کاخ از یک سری پاسیو تشکیل می‌شد.
– پاسیو، اتاقی بود که اطراف آن به وسیله دیوارها محاصره می‌شد و سقف آن را آسمان تشکیل می‌داد.
-3-9-2 باغهای رنسانسی: (در ایتالیا و فرانسه- قرن 15 تا قرن 17)
اجاره اتوبوس الف: دوران انسانگرایی (از قرن 15 تا اواخر قرن 16): جنبش شکاف در نظم و ارزش‌های قرن میانی با شاخص عمده تفسیر طبیعت و کنترل آن به وسیله منطق
- احیاء دوران باستان و فراگیری روش طراحی معماری و باغسازی دوران کهن با استفاده از هنر صحنه‌آرایی آن دوران.
– کاربرد بیشتر آثار هنری برای نمایش اندیشه انسان و تجلی ظهور منظره در آثار نقاشی به عنوان توجه نوین به طبیعت.
– پذیرفته شدن معمار به عنوان طراح همزمان با ابداع تکنولوژی.
– وحدت فضا به وسیله پرسپکتیو با تعیین یک نقطه گریز مرکزی.
– مفهوم منظر زیبا سبب به وجودن آمدن ویلا، باغ، منظر شد که ضرورت استقرار بنا به سوی محیط اطراف را مطرح کرد.
– شکل هندسی باغها ایده حاکمیت بر طبیعت از طریق منطق را تداعی کرده و باغ، مکانی برای برخورد انسان با طبیعت بود.
– منظر کشاورزی با تسخیر فضاهای قابل کشت و پیشرفت تکنیک کشاورزی به قطعات منظم و بزرگی تبدیل شد.
– تفکر علمی در زمینه گیاه‌شناسی موجب به وجود آمدن نخستین باغهای گیاه‌شناسی شد.
ب: دوره باروک (قرن 17): درک مفهوم نوین فضا و رواج نقاشی منظر
- اجاره اتوبوس پرسپکتیو با نقطه گریز در بی‌نهایت جایگزین فضاهای با پرسپکتیو مرکزی و محدود دوره رنسانس می‌شود.
– آثار این دوره از فضاهای نمایشی با پرسپکتیو نامحدود تشکیل شده و ترکیبی از فضاهای متضاد ایستا و پویا را ارایه می‌دهند.
– مفهوم فضای بی‌نهایت به خدمت خلاقیت هنرمندان در عرصه نقاشی معماری و معماری منظر درآمده است.
– در مجموع اکثر هنرمندان این دوره از منظر به عنوان پس زمینهای برای بیان موضوع اصلی آثارشان استفاده می‌کردند.
– باغهای این دوره با توجه به شکل‌گیری اشرافیت جدید به صورت ویلا- پارک تجلی یافته است.
-4-9-2باغ و پارک در قرن 18
الف: عصر روشنگری (قرن 18): توجه به طبیعت جزو اصول طراحی قرار گرفت و ایده‌های طبیعت‌گرایانه و رمانتیسیم تحت عناوین بازگشت به طبیعت و ستایش آن الگوی طراحی قرار داده شد.
- توسل به شیوه‌های معماری دوران باستان و جایگزینی معماری کلاسیک به جای باروک به وسیله منطق‌گرایی.
– از بین رفتن شکل‌های منظم هندسی، نداشتن نقاط دید متمرکز و جایگزین شدن خطوط نامنظم و متنوع.
– شکل‌گیری فضاهای نوین شهری نظیر میدان و بولوار در کنار باغها و گردشگاه‌ها.
– استفاده از اصول معماری منظر در نوسازی و طراحی شهرها.
– استفاده از اصول طراحی لونوتر نظیر استفاده ماهرانه از محور تقارن، پرسپکتیو نامحدود، ترکیب فضاها و کنترل زوایای دید بر طراحی فضاهای شهری.
–اجاره اتوبوس ورودی المان گیاهی به درون فضاهای شهری و احداث خیابان‌های مشجر در شهرها و استفاده استراحت و تفریح از آنها.
ب: باغهای منظره‌ای در انگلستان (قرن 18): این دوره نوسانی است بین رمانتیسیم و کلاسیسیزم و گرایش غیر فرمال باغهای منظره‌ای، بازتابی است از رمانتیسیم و ناتورالیسم.
- منطق‌گرایی و ارزش‌های دوره روشنگرایی منسوخ شناخته شد و شور، احساس، عواطف فردی و تخیل‌گرایی جایگزین ملاک‌های کلاسیسیزم گردید.
– شعر و ادبیات به ستایش زیبایی روستایی و طبیعت بکر پرداخت و تقدیر و تقلید از طبیعت در آثار هنری رواج پیدا کرد.
– مفهوم فضایی این باغها از طریق ایجاد صحنه‌های متوالی سکانس دریاچه، دره و تپه، همچنین ایجاد ابعاد و فرم‌های آرمانی که طبیعت بکر را به نمایش می‌گذاشتند تعریف می‌شد.
– نمونه‌های معروف این دوره استوهاوس، روشام و استورهه می‌باشد.
-5-9-2پارک در قرن 19
اجاره اتوبوس الف: دوران انقلاب صنعتی (نیمه اول قرن 19): لزوم ایجاد مکانی طبیعی و سالم در تضاد با سیمای زشت و ناسالم شهرها، ایده «بازگشت به طبیعت» در شهرها متجلی شد.
- ایده شهر سالم و جنبه‌های انسان دوستانه آن سبب تغییراتی در سیمای شهرها گردید.
– استفاده از پارکها و فضای سبز به عنوان رکنی اساسی در طراحی شهرها تبلور یافت.
– با بیرون راندن گورستان‌ها از شهر، تخریب حصار شهرها و از بین بردن محله‌های غیر بهداشتی، همه آنها تبدیل به فضاهای سبز شد.
– از فضای سبز گورستان‌های خارج شهر به عنوان پارکهای عمومی و گذران اوقات استفاده می‌شد.
ب: دوره مدرن (اواخر قرن 19): رشد سریع صنعتی شدن شهرها افزایش اوقات فراغت و چگونگی گذران آن و افزایش نیازهای اجتماعی منجر به ارایه تعریفی نوین از پارک شد.
- طراحی باغ و پارک به مثابه تجسمی از جایگاه انسان در جهان پذیرفته شد و اندیشه‌ها و باورهای گوناگون در پیرامون آن شکل گرفت.
– طبیعت در درون شهرها به وسیله ایجاد فضاهای سبز شهر ادغام شد.
– ایده بازگشت به طبیعت توسط هوارد (Howard) با ایجاد باغ شهرها، به عرصه ظهور رسید.
– پارک و فضای باز عمومی شهرها دارای اساسنامه خاصی برای خود شد و رده‌بندی و پراکندگی آنها در شهرها برنامه‌ریزی شد.
– ارزش‌های تساوی و عدالت اجتماعی در طراحی پارکها مطرح شد و به عنوان بخشی در سیستم شهری ادغام گردید.
– پارکها علاوه بر بهسازی محیط به نیازهای تفریحی و گردشی مردم پاسخ داده و به عنوان مکانی عمومی در شهرها برای گذران اوقات فراغت در نظر گرفته شد.
-6-9-2پارک در قرن 20
در شهرسازی عملکردگرایی پارک به عنوان یک فضای عمومی و خدماتی مورد توجه شهرسازان قرار گرفت و به پیروی از تقسیم‌بندی شهر به محله، منطقه و واحد همسایگی پارکهای محلی، شهری و واحد همسایگی شکل می‌گیرند.
- ادغام طبیعت در شهر با واژه فضای سبز شهری، رابطه تنگاتنگ با مسکن یافت.
– گارنیه و لوکوربوزیه، توجه به اینگونه فضاها را مورد توجه قرار داند تا آنجا که الگوهای شهری را بر مبنای ادغام نظام مصنوع و نظام طبیعی ارایه کردند.
– پارک به عنوان یک فعالیت تفریحی- فرهنگی مطرح و بر حسب نوع فعالیت به پارکهای ورزشی، تفریحی و فرهنگی تفکیک شدند.
– پارک به عنوان فضای عمومی و خدماتی از ترکیب فرم عملکردی و بیان تصویر شکل گرفته و در زیباسازی منظر شهری نقش مهمی ایفا کرد.
-7-9-2نتیجه‌گیری
اجاره اتوبوس فرآیند شکل‌دهی به محیط همواره تحت تأثیر نگرش‌های متفاوت نسبت به انسان، طبیعت و رابطه این دو با هم قرار داشته و منجر به خلق انواع منظر شهری گردیده است. بررسی سابقه مداخله انسان در شکل‌دهی به محیط نشان دهنده تأثیر دو گرایش متضاد: «انسان همراه طبیعت» و «انسان حاکم بر طبیعت» است که اولی حداقل تا قرن 16 میلادی و حتی تا اوایل دوران صنعتی و دومی بعد از آن بر این فرآیند تسلط داشته‌اند.
. جزوه تاریخ معماری با طبیعت و مقاله سیر تغییر پارکهای شهری از قرن 15 به امروز نوشته: هما بهبهانی
